دندان قروچه یا براکسیسم چیست و چه عوارضی برای بیمار دارد؟

دندان قروچه یا براکسیسم چیست؟

دندان قروچه عبارت است از فشردن، ساییدن یا قروچه کردن دندان ها چه در حالت بیداری و چه در خواب.

اکثر افراد احتمالاً هر از چند گاهی دندان های خود را به هم می سایند و به هم فشار می دهند. دندان قروچه گاه به گاه معمولاً آسیبی در پی ندارد، اما زمانی که به طور مرتب اتفاق می افتد، می توانید به دندان های خود آسیب برسانید. دندان قروچه می تواند به سایر مشکلات سلامتی نیز منجر شود.

انواع دندان قروچه

دو نوع دندان قروچه وجود دارد.

اگر هنگام بیداری دندان های خود را به هم فشار می دهید، به آن دندان قروچه بیداری یا روزانه می گویند.

اگر هنگام خواب دندان قروچه می کنید، به آن دندان قروچه در خواب یا شبانه می گویند.

محققان فکر می کنند این دو نوع ممکن است دلایل جداگانه ای داشته باشند.

متخصصان گاهی اوقات به دندان قروچه “اولیه” و “ثانویه” اشاره می کنند. اگر دندان قروچه اولیه دارید، به هیچ بیماری دیگری مربوط نمی شود. دندان قروچه ثانویه با برخی مسائل پزشکی یا بیماری های دیگر مانند یک مشکل عصبی مرتبط است. همچنین می تواند از عوارض جانبی برخی داروها باشد.

انواع دندان قروچه

علل دندان قروچه

اگر زمانی که بیدار هستید دندان قروچه می کنید، احتمالاً با استرس یا اضطراب در زندگی روزمره شما مرتبط است. همچنین ممکن است زمانی که به سختی تمرکز می کنید این کار را انجام دهید.

دندان قروچه در هنگام خواب یک “اختلال حرکتی مرتبط با خواب” تلقی می شود. این به عنوان یک مشکل در سیستم عصبی مرکزی شما شروع می شود.

سبک زندگی و عوامل پزشکی می توانند در بروز دندان قروچه نقش داشته باشند. آنها عبارتند از:

• مصرف زیاد کافئین، معادل بیش از شش فنجان قهوه در روز
• مصرف الکل
• سیگار کشیدن
• استفاده از مواد مخدر تفریحی
• مصرف داروهای تجویزی خاص، از جمله مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI ها)
• سابقه خانوادگی ابتلا به دندان قروچه
• بیماری پارکینسون، زوال عقل، اختلال رفلاکس معده به مری (GERD)، صرع، وحشت شبانه، اختلالات مربوط به خواب مانند آپنه خواب، و اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

علائم دندان قروچه

از آنجا که دندان قروچه اغلب در طول خواب رخ می دهد، اکثر افراد از اینکه آن را انجام می دهند بی اطلاع هستند. ممکن است متوجه  دندان قروچه خود یا یکی از عزیزانتان در شب شوید.

علائم دندان قروچه می توانند شامل موارد زیر باشند:

• دندان های صاف، لب پر شده یا لق
• مینای فرسوده دندان
• درد یا حساسیت دندان
• عضلات سفت فک
• فک شما به طور کامل باز یا بسته نمی شود
• درد در فک، صورت یا گردن
• دردی که شبیه گوش درد است
• سر درد کسل کننده در شقیقه ها
• جویدن داخل گونه
• درد هنگام غذا خوردن
• صدای کلیک یا ترکیدن در فک، که نشانه مشکل در مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) است.

آیا به مطالعه خواب نیاز دارم؟

دندانپزشک شما ممکن است با بررسی دندان ها و فک شما دندان قروچه را تشخیص دهد. با این حال، در برخی موارد، ممکن است به یک مطالعه خواب – تحت عنوان پلی سومنوگرافی – نیاز داشته باشید تا مطمئن شوید که آیا دندان قروچه می کنید یا خیر. این آزمایشات در بیمارستان ها یا مراکز ویژه خواب انجام می شوند. هنگام خواب به مانیتورها متصل خواهید شد. ضربان قلب، سطح اکسیژن، امواج مغزی، تنفس و سایر آمار شما ثبت خواهند شد.

محققان دریافته اند که بسیاری از افراد مبتلا به دندان قروچه شبانه به آپنه انسدادی خواب نیز مبتلا هستند. هنگامی که آن را دارید، در شب برای نفس کشیدن مشکل دارید زیرا مسیر هوایی شما مسدود می شود. ممکن است نفس بکشید، خرخر کنید، احساس خفگی کنید و یا برای مدت کوتاهی نفس خود را متوقف کنید. دانشمندان به طور کامل رابطه بین این دو شرایط را درک نمی کنند. اگر دندان قروچه دارید، اطلاع داشتن از علائم آپنه خواب بسیار مهم است. اگر فکر می کنید ممکن است دچار آن شوید، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است برای بررسی آپنه خواب به مطالعه خواب نیاز داشته باشید.

آیا به مطالعه خواب نیاز دارم؟

اثرات دندان قروچه

در برخی موارد، دندان قروچه مزمن می تواند منجر به شکستگی، لق شدن یا از دست دادن دندان شود. ساییدن مزمن دندان ها روی یکدیگر ممکن است باعث ساییده شدن دندان ها  شود. هنگامی که این اتفاقات رخ می دهند، ممکن است به بریج، روکش، درمان ریشه، ایمپلنت، دندان مصنوعی پارسیل و حتی دست دندان کامل نیاز باشد.

ساییدن شدید نه تنها به دندان ها آسیب وارد می کند و منجر به از دست دادن دندان می شود، بلکه می تواند فک های شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد، باعث بروز یا بدتر شدن اختلالات و بیماری های مفصل فکی شود و حتی ظاهر صورت شما را تغییر دهد.

درمان دندان قروچه

نخستین گام برای مقابله با دندان قروچه، شناسایی علت آن است. پزشک یا دندانپزشک شما در مورد سبک زندگی، داروها و عادات خواب شما سؤالاتی می پرسد. این به تعیین درمان شما کمک می کند.

• محافظ دهان برای دندان قروچه: دندانپزشک شما می تواند یک محافظ دهان برای محافظت از دندان های شما در برابر ساییده شدن در هنگام خواب برای شما تجویز کند. بیشتر آنها از پلاستیک ساخته شده اند. اگر به لاتکس حساسیت دارید، حتماً به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
• اصلاح دندان: دندانپزشکان گاهی اوقات سعی می کنند دندان قروچه را با تغییر نحوه قرار گرفتن دندان ها روی هم درمان کنند، به عنوان مثال، دندان قروچه کردن برخی از دندان ها. اما هیچ مدرکی دال بر کارکرد این رویکرد وجود ندارد. اگر بایت شما مشکل دارد، به این معنی است که هنگام بستن دهان، دندان های بالا و پایین در یک راستا قرار نمی گیرند، ممکن است دندانپزشک شما بریس ها را پیشنهاد کند. این مشکل مال اکلوژن نامیده می شود. بریس ها مال اکلوژن را برطرف می کنند، اما مشخص نیست که به دندان قروچه کمک کنند.
• کاهش استرس: اگر استرس باعث دندان قروچه شما می شود، از پزشک یا دندانپزشک خود در مورد گزینه هایی برای کاهش استرس خود بپرسید. شرکت در مشاوره استرس، شروع یک برنامه ورزشی، مراجعه به فیزیوتراپیست یا دریافت نسخه شل کننده عضلانی برخی از گزینه های شما هستند.
• بهداشت خواب: این همان چیزی است که متخصصان پزشکی آن را آماده کردن زمینه برای یک خواب آرام شبانه می نامند. این شامل آرام و تاریک نگه داشتن اتاق خواب و پرهیز از فعالیت های فیزیکی یا چیزهایی است که ممکن است شما را از نظر ذهنی تحریک کنند و شما را بیدار نگه دارند. بهداشت خوب خواب به سلامت کلی شما کمک می کند، گرچه تحقیقات در مورد کمک به دندان قروچه مشخص نیستند.
• بوتاکس برای دندان قروچه: تزریق این سم برای تعدادی از شرایط پزشکی استفاده می شود. حرکت عضلات را مهار می کند. تحقیقات نشان داده اند که تزریق به عضلات درگیر در جویدن، علائم دندان قروچه را کاهش می دهد.
• آپنه خواب و دندان قروچه: درمان آپنه خواب ممکن است به درمان دندان قروچه شما نیز کمک کند. اگر از دستگاه CPAP یا BiPAP استفاده می کنید، راه هوایی شما توسط هوای وارد شده به بینی یا دهان یا هر دو باز نگه داشته می شود. این ممکن است دندان قروچه را کاهش دهد. درمان دیگر آپنه خواب، دستگاه جلو آورنده فک پایین یا MAD است. این یک قطعه دهانی است که فک شما را مجبور می کند به سمت جلو بیاید تا راه هوایی شما را باز نگه دارد. همچنین ممکن است شما را از دندان قروچه باز دارد.

درمان دندان قروچه

چگونه به طور طبیعی دندان قروچه را متوقف کنیم؟

تغییرات سبک زندگی می توانند به دندان قروچه کمک کنند. این موارد عبارتند از:

• مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین مانند کولا، شکلات و قهوه را کم کنید یا از مصرف آنها خودداری کنید.
• از الکل اجتناب کنید. دندان قروچه کردن پس از مصرف الکل تشدید می شود.
• مداد یا خودکار یا هر چیزی که غذا نیست نجوید. از جویدن آدامس خودداری کنید زیرا باعث می شود عضلات فک تان بیشتر به فشردن عادت کنند و احتمال دندان قروچه را افزایش دهید.
• به خودتان آموزش دهید که دندان های خود را به هم فشار ندهید یا به فک فشار وارد نکنید. اگر متوجه شدید که در طول روز دندان های خود را به هم فشار می دهید یا می سایید، نوک زبان خود را بین دندان ها قرار دهید. این تمرین عضلات فک شما را تمرین می دهد تا آرام شوند.
• با نگه داشتن یک پارچه گرم روی گونه خود در جلوی لاله گوش خود در شب، عضلات فک خود را شل کنید.

تمرینات دندان قروچه

ورزش می تواند در مدیریت درد دندان قروچه به شما کمک کند تا عضلات فک خود را انعطاف پذیر نگه دارید.

برای شل کردن فک:

• لب های خود را ببندید اما اجازه ندهید دندان های بالا و پایین با هم تماس داشته باشند.
• زبان خود را به سقف دهان خود فشار دهید. نباید با دندان های شما تماس داشته باشد.
• موقعیت را حفظ کنید.
• چند بار در روز تکرار کنید.

برای کمک به حرکت آزادتر فک:

• دستان خود را روی مفاصلی که فک پایین شما را به فک بالا متصل می کنند قرار دهید.
• دهان خود را به آرامی باز کنید.
• 5 تا 10 ثانیه نگه دارید.
• دهان خود را به آرامی ببندید.
• این کار را سه مرتبه در روز و هر مرتبه 10 دقیقه انجام دهید.

آیا کودکان دندان قروچه می کنند؟

مشکل دندان قروچه تنها به افراد بزرگسال محدود نمی شود. تقریباً 15 تا 33 درصد از کودکان دندان قروچه می کنند. کودکانی که دندان قروچه می کنند معمولاً در دو زمان اوج بیرون آمدن دندان های شیری و زمانی که دندان های دائمی در می آیند، این کار را انجام می دهند.

معمولاً کودکان در هنگام خواب به جای ساعات بیداری دندان قروچه می کنند. هیچ کس دقیقاً نمی داند که چرا کودکان دندان های خود را به هم می سایند، اما علل احتمالی آن عبارتند از: قرار گرفتن نامناسب دندان ها یا تماس نامنظم بین دندان های دو فک بالا و پایین، بیماری ها و سایر شرایط پزشکی (مانند کمبودهای تغذیه ای، کرم سوزنی، آلرژی، اختلالات غدد درون ریز) و عوامل روانی از جمله اضطراب و استرس.

گرچه ممکن است شنیدن آن سخت باشد، اما دندان قروچه در نوزادان یا کودکان به ندرت جدی است. اما می تواند باعث بروز درد فک، سر درد، ساییدگی دندان ها و TMD شود. اگر دندان های فرزندتان فرسوده به نظر می رسند یا اگر کودک شما از حساسیت یا درد دندان شکایت دارد، با دندانپزشک خود مشورت کنید.

نکات خاصی برای کمک به کودک برای توقف دندان قروچه عبارتند از:

• استرس کودک خود را بخصوص درست قبل از خواب کاهش دهید.
• برای شل شدن عضلات ماساژ و تمرینات کششی را امتحان کنید.
• اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی کودک شما حاوی مقدار زیادی آب است. کم آبی ممکن است با دندان قروچه مرتبط باشد.
• در صورتی که کودک شما دندان های خود را روی هم می ساید از دندانپزشک خود بخواهید نظارت کند.

معمولاً برای کودکان پیش دبستانی به مداخله نیاز نیست. با این حال، کودکان بزرگ تر ممکن است به روکش های موقت یا روش های دیگری مانند محافظ دندان شبانه برای جلوگیری از ساییدن نیاز داشته باشند.

آیا کودکان دندان قروچه می کنند؟

سؤالات متداول دندان قروچه

آیا دندان قروچه ژنتیکی است؟

اگر فرد دیگری در خانواده شما به دندان قروچه مبتلا باشد، بیشتر در معرض خطر دندان قروچه هستید. اما محققان ژن خاصی مرتبط با دندان قروچه پیدا نکرده اند.

چه کمبودی باعث دندان قروچه می شود؟

یک مطالعه کوچک نشان داد است که افراد مبتلا به دندان قروچه دارای سطوح پایین ویتامین D و مقادیر کم کلسیم در رژیم غذایی خود هستند. اما محققان مطمئن نیستند که این یافته ها به چه معنا هستند، و مشخص نیست که هر گونه کمبودی باعث ایجاد دندان قروچه شود.